هیترهای گرمایش تابشی (گرماتاب) به طور معمول به دو گروه کلی تقسیم میشوند. یک دسته هیتر تابش لولهای و دستهی دیگر تابش شدید هستند. هیترهای تابشی با شدت بالا ( هیتر تابشی سرامیکی ) معمولاً گاز و هوا را در پشت یک صفحه سرامیکی حفرهدار ترکیب میکنند. این ترکیب از درون حفرهها میگذرند و در سطح این سرامیک میسوزند و ایجاد شعله میکنند. این شعله به رنگ نارنجی خواهد بود. دمای سطح سرامیک به بالای ۸۱۵ درجه سانتیگراد میرسد، بهطور کلّی بین ۸۷۰ تا ۹۸۰ درجه سانتیگراد خواهد بود. گرمای ایجاد شده مستقیماً به محیط منتقل خواهد شد و به عنوان هیتر فضای باز می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
امواج تولید شده از این هیترها فرکانس بالا و همچنین طول موج پایینتری نسبت به هیترهای تابشی لولهای دارند. از انجایی که اندازه این دستگاهها تا حدودی کوچک است، دمای ایجاد شده از آن فقط به بخش کوچکی از زمین میتابد و آن بخش را به شدت گرم میکند. به چند دلیل مثل شدت بالای دما و همچنین وجود شعله و غیره، این نوع هیترها انتخاب مناسبی برای گلخانه نیستند.
هیترهای تابشی لولهای
در هیترهای تابشی لوله ای ، ترکیب گاز و هوا در یک لوله تبادل حرارت میسوزد. این لوله معمولاً از جنس آلومینایز گرمادیده است. گرمای سطح این لولهها در شدیدترین حالت به ۴۸۰ و ۶۰۰ درجه سانتیگراد میرسد.
احتراق درون لوله اتفاق می افتد و مستقیماً در تماس هوای محیط نیست. این هیتر امواجی با فرکانس پایینتر و طول موج بلندتر تولید میکنند. همچنین این هیترها دارای لولههای بلندی هستند که میتوانند دما را در محدوده گستردهای به طور یکنواخت پخش کنند و علاوه بر آن بدلیل پایینتر بودن سطح دما، تجربه دلپذیرتری را به گیاهان و انسانها خواهد داد.
هیترهای گرمایش تابشی لولهای نیز خود دو دسته دارند: سری L و سری U.
هیترهای سری L از یک محفظه احتراق تشکیل شدهاند که در ابتدای لوله قرار گرفته است. طبیعتاً احتراق در انتهای لوله صورت میگیرد و گازها و محصولات احتراق حاصل از این شعله توسط لولهای به بیرون انتقال داده میشود. به این ترتیب همیشه یک انتها از لوله از انتهای دیگر آن گرمتر است. اگر ارتفاعی که لوله در آن نصب میشود به اندازه کافی بلند باشد، این اختلاف دما به چشم نمیآید. برای اینکه دما یکنواختتر پخش شود، میتوان از هیترهای U شکل نیز استفاده کرد. اما این کار هم باعث کمتر شدن منطقه پوشش به کمتر از نصف خواهد شد ولی در ازای آن گرمایش بیشتری را میتوان از ارتفاع بالاتر تامین کرد.
این نوع از هیترهای تابشی توانایی بسیار بالاتری از سیستمهای تابشی با شدت بالا دارند. البته در نهایت طول و طرح قرارگیری این هیترها کاملاً بستگی به شرایط سالن دارد و اگر به خوبی طراحی و نصب و استفاده شوند، تقریباً همهی گونههای گیاهان به گرمای ملایم و یکنواخت این سیستم واکنش خوبی نشان میدهند. سیستم گرمایش تابشی مهرتاب یک سیستم خطی است که برای گلخانههای طولانی و باریک طراحی شده است.
در ابتدای این لولهها یک محفظه احتراق قرار دارد و در انتهای آن یک خروجی جهت خروج گازهای حاصله از احتراق، البته زمانی که این گازهای آلوده به انتها میرسند، تمام دمای خود را از دست دادهاند و به صورت غلیظ شده به بیرون هدایت میشود و در واقع تمام گرمای خود را در مسیر لوله تبدیل به گرمایش تابشی کرده است.
با سیستم مهرتاب همیشه هوای آلوده از محیط گلخانه جدا میماند تا ضرری به گیاهان سالن نرسد.
لولههای انتقال گرما از بازتابکننده استیل استفاده میکنند که این عمل دو هدف را دنبال میکند: اول، طراحی این بازتابکنندهها به گونهای است که تابش را از لوله با زاویه ۹۰ درجه به سمت پایین متمرکز میکند. این امر به سیستم اجازه میدهد تا به صورت یکنواخت انرژی تابشی را روی زمین پخش کند. برای مثال یک سیستم ۳ تا ۳.۵ متری را در نظر بگیرید که در بالای سقف قرار دارد. با استفاده از بازتابکننده این سیستم قادر است تا مساحتی در حدود دو برابر طول خود، یعنی ۷ متر را به صورت مستقیم و یکنواخت گرم کند.
مزیت بعدی به این صورت است که طراحی بازتابکننده به گونهای است که از اتلاف گرما از طریق تجمع در سمت سقف جلوگیری میکند و تمام گرمای اطراف لوله را به سمت پایین میفرستد. به این شکل حتی خود لولهها نیز گرمتر از قبل خواهند بود و میتوانند تابش بیشتر و بهینهتری به سطح زمین داشته باشند.
از آنجایی که فلزات مختلف دارای ظرفیت تابشی متفاوت هستند، ترکیب کردن این فلزات در لوله میتوانند به پخش بهتر دما در تمام لوله کمک کند. پخش دمای سیستمهای گرمایش تابشی مهرتاب به طرز چشمگیری از مدلهای دیگر بهتر عمل میکند. در جدول زیر فلزات و میزان تابش آنها را مشاهده میکنید.
لولههای سیستمهای گرمایش تابشی مهرتاب از جنس Aluminized Steel (Heat Treated) یا همان آلومینایز استیل گرمادیده هستند که به تنهایی میتوانند ۸۰ درصد انرژی گرمایی خود را تابش کنند، این مقدار با رنگ مخصوص نسوز مشکی رنگ به ۹۵ درصد نیز میرسد.
بازتابندههای هیترهای تابشی مهرتاب نیز از جنس Stainless Steel (430 Polished) یا همان استیل براق هستند که توانایی بازتاب گرما را تا ۹۰ درصد دارند.