طراحی و برنامهریزی گرمایش گلخانه
یک دستگاه گرمایشی نهتنها باید قابل اتکا باشد بلکه باید در هر شرایط دمایی و آب و هوایی بهترین عملکرد را داشته باشد. برای انتخاب یک طرح و استایل و قالب باید همه شرایط برای عملکرد قابل قبول را در نظر گرفت. اگر گلخانه و سیستم گرمایشی آن در یک زمان و با یکدیگر طراحی شوند، میتوانند بسیار بهینهتر عمل کرده و همچین هزینه کمتری ایجاد کنند. بهترین طراحی برای سیستمهای گرمایش تابشی، میتواند گلخانهای با نسبت عرض به ارتفاع ۲ به ۱ باشد. گلخانههای با طول در حدود ۳۰ تا ۹۰ متر نیز میتوانند گزینه ایده آلی باشند. البته سازههایی که سقف خیلی کوتاهی (کمتر از ۳.۵ متر) دارند گزینه خوبی برای استفاده از این سیستمها نیستند.
یکی دیگر از اقداماتی که باید صورت بگیرد این است که حتماً سالنها باید برای بدترین شرایط آماده باشند و به جای اینکه حداقل دمای موردنیاز را تأمین کنند به فکر حداکثر نیاز خود باشند تا وقتی که با شرایط بحرانی روبهرو شدیم، بتوان با موفقیت آن شرایط را پشت سر گذاشت.
سازههای آزاد (سازههایی که با شیروانی به هم متصل شدهاند)
این نوع سازهها مساحت سطح به شدت بیشتری دارند که همین مسئله باعث از دست دادن و اتلاف دمایی بالایی خواهد شد. این نوع سازهها بعضی از دیوارهای کناری را حذف میکنند و بیشتر گرمای از دست رفته نیز از طریق دیوارهای کناری تلف میشوند. کاهش نسبت مساحت سطح محافظ به زمین تحت پوشش، اتلاف را نیز کاهش خواهد داد و بهینگی به این صورت افزایش مییابد.
سازههای با سقف منحنی
این نوع سازهها خود انواع و اندازههای مختلفی دارند. این نوع سازهها معمولاً با دو لایه پلیاتیلنی پوشیده میشوند و در بین این دو لایه هوا دمیده میشود که فضای بین دو لایه حفظ شود و همچنین این پوشش را عایق حرارت کند. سازههای سقف منحنی از سازههای شیشهای ارزانتر و اقتصادیتر هستند و بهترین انتخاب برای کسانی است که میخواهند شروع ارزان قیمتی داشته باشند. همچنین اضافه کردن یک سیستم گرمایش تابشی میتواند هزینهها را حتی کمتر نیز کند. بیشتر این سازهها ارتفاع بلندی دارند و مناسب استفاده از سیستم تابشی هستند.
سازههای قوسی یا کمانی
اکثر سازههای کمانی یا قوسی و یا سقف منحنی میتوانند با دیوارهایی به ارتفاع ۴.۳ متر ساخته شوند. این نوع سازهها نیز معمولاً سازههای آزادی هستند که سقفی منحنیشکل دارند. متریالهایی مثل ورق کرکرهای گالوانیزه نیز به کاربر اجازه میدهد تا دیوارههای کناری کوتاه و ارتفاع زیادی در سازه خود داشته باشد. این سازهها ایدهآلترین انتخاب برای سیستم گرمایش تابشی هستند.
یک سازه دیگر به نام Gothic وجود دارد که با وجود منحنی بودن کل سقف، باز هم در میانه سقف یک انحنای دیگر دیده میشود (مثل عکس زیر). معمولاً این سقفها با استفاده از لولاهایی میتوانند باز و بسته شوند. هدف این کار تهویه هوای داخل سالن میباشد. این سازهها نیز ارتفاع کافی برای استفاده از سیستمهای تابشی را دارند.
سازههای دندانه ارهای یا دندانه ارهای قوسی
این سازهها بهصورت پشت سرهم و بدون ارتفاع در وسط ساخته میشوند. در این سازهها دو طرف سقف همارتفاع نیستند. یک دیوار قائم در انتها باز میشود و بهعنوان تهویه عمل میکند. در اکثر مواقع، این سازهها در مناطقی ساخته میشوند که نیاز به گرمای چندانی نخواهد بود. همچنین در چنین سازههایی استفاده از سیستم تابشی به دلیل ارتفاع سقف پایین بسیار مشکل خواهد بود.
سازههای Venlo
این سازهها معمولاً سازههای باریکی هستند که با شیشهها پوشانده شدهاند، این سازهها در طول زمان بسیار محبوب شدند و تغییرات زیادی نیز در جهت بهبود سازه کردند. در این سازهها به راحتی میشود از سیستمهای تابشی استفاده کرد.
سازههایی با سقف جمعشونده
این سقفهای تاشو از مدتها قبل با ارتفاع بلندی ساخته میشدند، اما به جای سقفهای ثابت از سقفهایی استفاده میکردند که انعطافپذیر باشد. این سقفها میتوانستند کاملاً بسته یا کاملاً باز باشند. این سازهها در مصرف انرژی اصلاً بهینه عمل نمیکنند اما سیستم گرمایش تابشی یک انتخاب فوقالعاده در این سالنها بهشمار می آید. دلیل آن ارتفاع بلند این سازههاست که ارتفاع لازم را به سیستم میدهد. این سازه مثل دیگر سازهها در مقابل جریان هوا مقاوم و غیرقابل نفوذ نیستند. بههمین خاطر به سیستمهای گرمایی با توان حرارتی بالایی برای آنها مورد نیاز است.
سازههای چارچوب سرد
این سازهها کمترین محافظت دمایی را از گیاه انجام میدهند و معمولاً از سیستم گرمایی استفاده نمیکنند. به همین دلیل سیستمهای تابشی انتخاب خوبی برای این سازهها نیستند.
پوشش حرارتی
سیستمهای گرمایش تابشی به گونهای طراحی شدهاند که بهترین توزیع دمایی را داشته باشند. اما این پخش حرارتی را فاکتورهایی مانند فاصله هیتر از زمین و همچنین نوع لوله انتقال گرما مشخص میکنند.
فاکتورهایی مانند عرض و ارتفاع سالن نیز میتوانند بسیار تأثیرگذار باشند. بهطور کلّی، در هر سالنی، وابسته به شرایط موجود میشود توزیع حرارتی متفاوتی مشاهده کرد.
فاصله گیاهان از هیتر
دو فاصله باید کاملاً رعایت شود. یک فاصله در زیر هیتر و همچنین فاصله هیتر از سقف. هر دو فاصله باید کاملاً رعایت شوند. دفترچه راهنمای محصولات مهرتاب بهطور کامل و جامع، رعایت همهی مسائل ایمنی را توضیح داده است. حتماً این دفترچه را مطالعه کرده و دستوراتش را اجرا کنید.
جایگاه دیگر لوازم و دستگاههای مکانیکی
در مواقعی که از دستگاههای مختلفی مانند پردههای عایق گرما یا دستگاه تهویه، و دستگاه تولید مه و رطوبت در یک مکان استفاده میکنید باید به این مسئله توجه داشته باشید که هر کدام از اینها چه تاثیری روی دیگری دارد و از تأثیرات بد روی یکدیگر جلوگیری کنید.
معیارهای گرمایش
سیستمهای مهرتاب در طراحی بسیار منعطف عمل میکنند. اما سازههای طولانی و باریک بهترین عملکرد را در بین دیگر سازهها دارند. معمولاً صاحبان گلخانهها میخواهند که دما در ۹۵ درصد سطح زمین، در حدود یک درجه سانتیگراد اختلاف دمایی داشته باشند یا به بیانی دیگر توزیع دمایی یکنواختی نیاز دارند. رشد گیاهان کاملاً به گرمایش مطلوب گلخانه و دمای گیاهان بستگی دارد.