گرمایش تابشی برای سالن های دام و طیور
یکی از روشهایی که در سالهای اخیر علاقمندان زیادی به خود جلب کرده، گرمایش تابشی لولهای است، سیستم گرمایش تابشی لولهای برای سالها در فضاهای صنعتی مثل انبارها و مکانهای نگهداری خوک و دام و مرغداری در کانادا مورد استفاده قرار گرفته است.
یک سیستم گرمایش تابشی لولهای از یک محفظه احتراق، دمنده، لوله بازتابنده گرما و یک بازتابکننده تشکیل شده که طول این لولهها به ۱۵ متر نیز میرسد و میتوانند انرژیای بین ۱۵ هزار تا ۵۰ هزار کیلوکالری بر ساعت تولید کنند.
چگونگی عملکرد گرمایش تابشی لوله ای
سامانههای گرمایش تابشی لوله ای برای تولید گرما، باید گاز طبیعی و یا گاز مایع مصرف کنند.
گرما از طریق جریان هوا به درون لوله انتقال پیدا میکند و دمای سطح بیرونی لوله را در ابتدای آن به ۷۰۰ درجه سانتیگراد و در انتهای لوله به ۳۰۰ درجه سانتیگراد میرساند.
گرمای قسمت زیرین لوله مستقیماً به کف زمین میتابد و گرمای قسمت بالایی لوله به بازتابنده برخورد میکند و دوباره به سطح زمین بازمیگردد.
این سیستمها بدون اینکه هوای محیط را گرم کنند، گرما را مستقیماً به سطوح اجسام میتابند. این دقیقاً همان سازوکاری است که خورشید از ۱۵۰ میلیون کیلومتر دورتر و با دمای ۵۵۰۰ درجه سانتیگراد، سطح زمین را گرم میکند. وقتی سطح اشیا گرم باشد، میتوانند این گرما را به هوای سردتر محیط منتقل کنند و انتقال گرما رخ دهد و دمای هوا تا حدی متعادل خواهد شد.
به طور کلی، همه سطوح از سطح خود تابش دارند. هر چه سطحی گرمتر باشد آن سطح توانایی بازتاب امواج بیشتری دارد. یک سیستم گرمایش تابشی لولهای با سطح داغ، گرمای بیشتری به مرغها خواهد داد و گرمای کمتری از مرغها دریافت خواهد کرد. یک سیستم گرمایش تابشی لولهای با یک کوره یا جت هیتر معمولی کاملاً متفاوت است. به این دلیل که سازوکار انتقال حرارت آنها از اساس با یکدیگر فرق دارد.
انتقال حرارت با روشهای قدیمی و همرفتی یک مشکل بزرگ دارد. به این صورت که وقتی هوا گرم میشود به سمت بالا حرکت میکند و درست در زمانی که هوای گرم نزدیک سقف است، پرندگان روی سطح زمین نیاز به گرما دارند. برای رساندن دمای قسمت کف سالن به ۳۲ درجه سانتیگراد، ما باید دمای کلّی سالن را به بالاتر از این سطح برسانیم تا دمای موردنیاز در کف را تامین کنیم، بدیهی است که این روش چندان بهینه نباشد.
مزایای گرمایش تابشی
گرمایش تابشی نسبت به روشهای قدیمی دارای چندین مزیت مهم در صنعت مرغداری است. کورهها در حدود ۳۶ ساعت زمان نیاز دارند تا دمای مرغداری را به حد مطلوب برسانند در حالی که یک سیستم گرمایش تابشی فقط به ۳ ساعت زمان نیاز خواهد داشت.
گرما مستقیماً از منبع گرما به سطح زمین و پرندگان میرسد. همچنین تفاله و مدفوع حیوانات کف مرغداری مستقیماً گرما را جذب کرده و نسبت به روشهای قبلی، خشکتر میشوند.
زمین خشک و گرم مرغداری باعث کاهش تولید گاز سمی آمونیاک میشود و در نتیجه آمونیاک کمتر و کف گرمتر باعث بهبود وضعیت کلی مرغداری خواهد شد.
گرمکنندههای تابشی لولهای در نزدیکی سقف نصب میشوند و بر خلاف کورهها جای کمی اشغال میکنند و مثل کورهها مشکلی برای رفتوآمد کارکنان ایجاد نخواهند کرد.
پیکربندی نصب سیستم گرمایشی
مرکز سقف
این سامانه گرمایشی معمولاً بصورت یک یا چند خط (با توجه به عرض سقف) روی مرکز سقف نصب میشود. این مسئله زمانی که بخواهیم گرما را به طور متقارن و یکسان در تمام سطح زمین پخش کنیم کاملاً منطقی به نظر میرسد.
زمانی که پهنای سقف به ۱۸ متر یا بیشتر میرسد، دو خط از سیستمهای گرمایش تابشی لولهای میتواند جوابگوی نیازها باشد.
گوشههای سقف
یک پیکربندی جدید و جالب هم وجود دارد که در آن، لولهها به سقف متصل میشوند اما با فاصلهای در حدود ۲.۵ متری از دیوارهای کناری. در این حالت این سیستمها در زاویهای ۴۵ درجه تنظیم میشوند. اگر بازتابکننده در پشت لوله به خوبی بچرخد گرمای تابشی به خوبی تمام سطح زمین را پوشش داده و گرم خواهد کرد.
کاربران این سیستمها فقط ۲ درجه سانتیگراد اختلاف دما در کل سطح زمین با محیط سالن گزارش دادهاند ! یکی از خوبیهای این روش نصب این است که بهترین عملکرد را در مرغداریها به جا میگذارد و مرغها انتخابهای زیادی از لحاظ گرادیان دمایی خواهند داشت و خود پرندگان راحت ترین مکان را انتخاب خواهند کرد.
نکات مهم طراحی
بهترین انتخاب برای طول لوله ۱۲ تا ۱۵ متر است که در این طول بهترین عملکرد را ارائه خواهد داد. یک لوله بلندتر لزوماً بهتر نیست. با بلندتر شدن لوله، دمای انتهای آن افت خواهد کرد. لولههای بلندتر باعث میشوند تا دما به صورت غیریکنواخت روی زمین پخش شود. فاصله مجاز بین دو لوله در حدود ۳ تا ۶ متر است.
سنسورهای دما باید تا حد ممکن نزدیک به کف باشند تا نتایج آنها به واقعیت نزدیک باشد.
اگر لولهها در مرکز سقف نصب شوند بهتر است سنسور دما در بین خطوط آب و غذا قرار بگیرد. هر لوله گرمایشی باید سنسور مربوط به خودش را داشته باشد تا دقیقتر عمل کند.
گزارشهای تولیدکنندگان و فروشندگان نشان میدهد که در شرایط یکسان، کنترل دمای گرمایش تابشی باید ۳ تا ۵ درجه پایینتر از روشهای معمول انجام شود، به صورتی که اگر با روشهای سنتی دمای تنظیمی دستگاه گرمایش ۴۰ درجه بوده، حال برای دستیابی به دمای ایدهآل با دستگاههای گرمایش تابشی لولهای میتوان دمای عملیاتی هر سیستم را تا ۵ درجه پایینتر تنظیم کرد و این به معنای صرفه جویی در انرژی است.
نگهداری و امنیت
تمیز نگهداشتن تجهیزات سیستم گرمایشی بسیار مهم و ضروری است. مخصوصاً سطح بازتابکننده و لوله، سطح کثیف و پر از گرد و خاک، کارایی بالایی نخواهد داشت و بهینه عمل نمیکند؛ برای تمیز کردن سطح بین گرمکن و سطوح نزدیک به آن، به دفترچه راهنما رجوع کنید.
به طور کلی، لولههای گرمایش تابشی نیازمند رسیدگی کمتری نسبت به روشهای معمول هستند.
اشکالات سیستم گرمایش تابشی لولهای
این سیستمها بسیار گرانقیمتتر از دستگاههای معمول گرمایشی هستند که در مرغداریها استفاده میشوند و هزینه اولیه بالایی دارند. هرچند استفاده از این سیستم گرمایشی در مرغداریهای ایران نسبتاً جدید است، اما سالهاست که در کانادا و آمریکا، در مرغداری ها و مزارع نگهداری خوک از این سیستم استفاده میشود.
سازوکار این نوع گرمایش میتواند برای هر کسی سخت و نامفهوم باشد. جدید بودن این نوع انتقال حرارت باعث میشود تا سوالات زیادی در ذهن شکل بگیرد، اما با مطالعه و بررسی محصولات تولیدکنندگان مختلف و تماس با کارشناسان مجرب مهرتاب میتوان به جواب تمام سوالات خود رسید.